Wazo

HISTORIA FUPI:

Kata ya Wazo ni Kata ambayo ilizaliwa na Kata ya Kunduchi. Kwa kipindi hicho Kata ya Kunduchi ilikuwa inaundwa na mitaa sita (06) ambayo ni Tegeta, Wazo Madale, Mtongani, Ununio na Salasala.
Mnamo mwaka 2009 Kata ya Kunduchi ikagawanyika na kuzaliwa Kata ya Wazo. 

Jina la Wazo lilitokana na uwepo wa kiwanda cha saruji (WAZO HILL -TWIGA CEMENT) na watu wengi walikuwa wakifanya kazi katika kiwanda hicho na hapo ndipo jina la Wazo likazaliwa. Kwa kipindi hicho Kata ya Wazo ilikuwa inaundwa na Mitaa sita ambayo ni Salasala, Wazo, Madale, Mivumoni, Kilimahewa na Kisanga. Ilipofika mwaka 2014 Kata ya Wazo iliongezewa mitaa miwili ambayo ni Nyakasangwe na Kilimahewa juu.

ASILI YA WATU WA WAZO; Kabla ya mgawanyiko wa Kata ya Kunduchi na Wazo asilimia kubwa ya eneo la Wazo lilikuwa ni mashamba na mapori na wenyeji wengi walikuwa ni wakulima na wafugaji. Wafanyakazi wachache ni waliokuwa wakifanya kazi kiwanda cha saruji cha Twiga pamoja na wavuvi. Kuna mchanganyiko wa makabila mbalimbali ndani ya Kata ya Wazo ikiwemo, Wamakonde, Wazaramo, Wangoni, Wahehe, Wamwera n.k.

ASILI YA JINA LA MTAA MADALE; zamani Madale ilikuwa ikijulikana kama Madala kwa lugha ya King’indo ikimaanisha kuwa ni sehemu iliyokuwa na tabu, pagumu kuishi. Miaka ya 1980/1990 kulikuwepo na kambi ya SCOUT iliyoanzishwa na Marehemu Hayati Rashid Mfume Kawawa. Bahati mbaya wafadhili waliokuwa wanawafadhili vijana wa kambi hiyo wazungu kutoka Norway walikuwa wanashindwa kutamka neno Madala badala yake wakawa wanatamka Madale. Kwa hiyo majina yote mawili yakaendelea kutumika mpaka mwaka 2014 jina la Madala likafa na Kiserikali likabaki Madale.

IDADI YA MITAA:

Kata ya Wazo ina jumla ya Mitaa nane (08) kama ifuatavyo:-

1.    Mtaa wa Salasala

2.    Mtaa wa Kilimahewa

3.    Mtaa wa Kilimahewa Juu

4.    Mtaa wa Wazo

5.    Mtaa wa Kisanga

6.    Mtaa wa Mivumoni

7.    Mtaa wa Madale

8.    Mtaa wa Nyakasangwe

• HALI YA ELIMU KATIKA KATA
• SHULE ZA AWALI/MSINGI ZA SERIKALI

• SHULE ZA AWALI/MSINGI ZA BINAFSI

• SHULE ZA SEKONDARI ZA SERIKALI

• SHULE ZA SEKONDARI BINAFSI

• HALI YA AFYA KATIKA KATA
• ZAHANATI ZA SERIKALI

• ZAHANATI ZA BINAFSI

• VITUO VYA AFYA VYA  SERIKALI

• HOSPITALI ZA BINAFSI

• HALI YA MIUNDOMBINU KATIKA KATA

Kata ya Wazo ina barabara za lami zipatazo 5 zenye jumla ya Km 18 Kwa mchanganuo ufutao

• Barabara ya Salasala  km 2.1
• Barabara ya Africana Km 3
• Barabara ya Wazo Km 5.3
• Barabara ya Mboma Km 1.5
• Barabara ya Bagamoyo Km 4.6
• Barabara ya Iptl (Skanska) Km 1.5

Pia kuna barabara za mitaa zipatazo 734 katika mitaa yote 8 Kata ya Wazo ambazo kwa sasa baadhi ya barabara hizo zipo katika hali mbaya sana kutokana na mvua nyingi.

• BIASHARA NA UWEKEZAJI

Kata ya Wazo ina Soko moja (1) lililopo Mtaa wa Mivumoni.

Kata ya Wazo ina viwanda mbalimbali ambapo orodha yake imeambatanishwa.

• HALI YA ULINZI NA USALAMA

Hali ya ulinzi na usalama katika kata ya Wazo ni ya kuridhisha hii inatoka na mitaa yote kuwa na vikundi vya ulinzi shirikishi ambavyo kushirikiana na Jeshi la Polisi katika kuhakikisha maeneo ya Kata yetu yanakuwa salama.

Kata ya Wazo ina vituo 3 vya Polisi ambavyo ni kama ifuatavyo;

• Madale ambacho ndio kituo kikubwa
• Wazo
• Salasala
• HALI YA USAFI WA MAZINGIRA

Hali ya usafi wa mazingira kata ya Wazo ni ya kuridhisha hii inatokana na Wakandarasi wa uzoaji taka wa Kata yetu kufanya kazi kwa ufanisi ingawa kuna changamoto ya taka kutozolewa kwa wakati katika baadhi ya maeneo hii inatokana na wakandarasi hao kutokuwa na vifaa vya kutosheleza.

• MIRADI YA MAENDELEO ILIYOPO KATIKA KATA
• MIRADI ILIYOKAMILIKA KATIKA KATA
• Ujenzi wa Soko la Mivumoni
• Ujenzi wa Kituo cha Afya Nyakasangwe
• Ujenzi wa Mahakama ya mwanzo Nyakasangwe (umefanywa na Serikali kuu)
• Ujenzi wa shule mpya ya mchepuo wa Kiingereza ya Josephat Gwajima
• MIRADI INAYOENDELEA KATIKA KATA

• MAHUSIANO NA WADAU MBALIMBALI KATIKA KATA

Kata ya Wazo imeendelea kuwa na mahusiano mazuri na wadau mbalimbali wa maendeleo kwa kushirikiana katika Nyanja mbalimbali za maendeleo katika Kata yetu kama vile Elimu, Afya, Miundombinu na maendeleo ya jamii kwa ujumla ambapo wadau hao hushiriki mbalimbali za kijamii.

• MAAFISA NGAZI YA KATA

Kata ya Wazo ina Maafisa ugani 10 ambao ni wafuatao

HALI YA MIUNDOMBINU:

Kata ya Wazo inayo miundombinu ya barabara za lami na changarawe kuu nne ambazo ni; 

1. Barabara ya kutoka Madale hadi Kibaoni Mbuyuni yenye urefu wa kilomita 2.5,  
2. Barabara ya Mbuyuni hadi mwisho w lami yenye urefu wa kilomita 0.3
3. Barabara ya Afrikana hadi shule ya msingi Salasala yenye urefu wa kilomita 2.5
4. Barabara ya Skanska hadi IPTL yenye urefu wa kilomita 1.5

MAHUSIANO YA WADAU:

Kata ya Wazo pamoja na wananchi wake inayo mahusiano ya kuridhisha  na wadau wake, na ndio maana wanashirikiana kwa pamoja katika kusukuma maendeleo ya Kata yao.

MIRADI YA KUJIVUNIA KATIKA KATA

1. Ujenzi wa Kituo cha polisi ghorofa moja - Mtaa wa Madale kwa nguvu za wananchi.
2. Ujenzi wa daraja la Mbopo
3. Uwepo wa maabara katika sekondari zote tatu
4. Uwepo wa Zahanati tatu katika Kata